MARMARA'NIN KAYBOLAN MAVİSİ

Kırlangıç balığı mavi benekli göğüs yüzgeçlerini bir çift kanat gibi açtığı zaman, balıktan çok suya düşmüş uzun kuyruklu bir kelebeğe benzer. Bu haliyle, derin karanlıkta gizlenen renklerin güzelliği hakkında ipucu veren, özenle boyanmış bir tablo gibidir. Gövdesi ne renk olursa olsun, kırlangıç balığının göğüs yüzgeçlerinde sadece maviye yer vardır. Yüzgeçlerden yansıyan, masmavi denizin ta kendisidir.

Son birkaç yıldır hemen her dalışta birkaç tane kırlangıç balığı görebiliyorum. Bazen sığda bazen derinde karşıma çıkıyor denizin mavisi. Hemen her seferinde bu renkli gösteriyi izlemek hoşuma gidiyor. Yemyeşil Marmara'nın derinlerinde maviyi unutalı o kadar uzun zaman oldu ki, ne zaman bir kırlangıç balığı görsem, içdenizin kaybolan mavisini görmüş gibi oluyorum.

Eski balıkçılar kırlangıç balıkları için "çift gezer" derler. Vaktiyle kırlangıç balığı avlamak için dibe bırakılan zokalara balık atladığında, ya oltayı hemen çekmez ya da aynı yere ikinci bir oltayı hemen indirirmiş eski kurtlar. Böylece zokayı ilk yutan kırlangıcın eşini de çoğu zaman yakalamayı başarırlarmış. Ara sıra gördüğüm çifte kırlangıçar haricinde karşıma hep tek çıktı Marmara'nın mavi kanatları. Suadiye'de, Kartal'da, Darıca'da, kumla karışık çamur zeminin yumuşaklığına kendilerini sereserpe bırakmış bir halde keyif çatıyorlardı. Ufaklıklar çok fazla yüz göz olmadan hemen kaçıp gitseler de, uzunluğu yarım metreyi aşan kallavi kırlangıçlar, patlak patlak bakan gözleriyle hafifçe gözdağı vererek, çamur yatağın yumuşaklığında istiflerini bozmadan yatmayı sürdürürler. Cüsselerinden aldıkları cesaretle size meydan okumaları görmeye değer.

Dipteyken üç parmağı üzerinde yürüyen kırlangıç balığının hantal hareketleri de aslında bir aldatmacadır. Göğüs yüzgeçlerinin altlarında bulunan üçer tane parmak gibi uzantı, kırlangıç balığının gezinirken dibi karıştırmasını da sağlar. Böylece afiyetle yediği küçük kabukluları, deniz kurtlarını ve benzer canlıları çamurun altından çeker çıkarır. Sizden sıkıldığında bile fişek gibi kaçmaya yeltenmez. Kalın kuyruğunu kendisinden beklenmeyecek bir kıvraklıkla sağa sola sallayarak uzaklaşırken, renkli bir vedalaşma için göğüs yüzgeçlerini sonuna kadar açar. Kırlangıç balığı giderken size Marmara'nın kaybolan mavisiyle veda eder.